خرس های قهوه ای به دلیل تعامل با انسان ها رفتارشان تغییر کرد!
این پژوهش در زمانی منتشر شدهاست که جوامع در ایتالیا و سراسر اروپا با بازگشت جمعیت خرسها بهدلیل تلاشهای حفاظتی گسترده دستبهگریباناند.
خرسهای ایتالیایی که نزدیک روستاها زندگی میکنند، طبق یک پژوهش جدید طی فرگشت کوچکتر و کمتهاجمیتر شدهاند.
این مقاله که در نشریه Molecular Biology and Evolution منتشر شده، خرس قهوهای آپنین را بررسی کرده است؛ گونهای که تنها بهصورت جمعیتی کوچک و منزوی در مرکز ایتالیا وجود دارد.
حدود ۲ تا ۳ هزار سال پیش، این جمعیت در نتیجه تعامل با انسانها از دیگر خرسهای قهوهای اروپایی جدا شد.
این پژوهش در حالی منتشر میشود که جوامع در ایتالیا و سراسر اروپا با بازگشت جمعیت خرسها بهدلیل تلاشهای حفاظتی دستبهگریباناند.
خرسهای قهوهای آپنین طی فرگشت کوچکتر و کمتهاجمیتر شدهاند
خرس قهوهای آپنین از دوران روم تاکنون در کوههای مرکز ایتالیا منزوی مانده است.
نویسنده ارشد مقاله، آندرهآ بناتسو گفت: «یکی از عوامل اصلی کاهش و انزوا احتمالاً پاکسازی جنگلها در پی گسترش کشاورزی و افزایش تراکم جمعیت انسانی در مرکز ایتالیا بوده است.»
بهگفته این پژوهش، خرسهای قهوهای آپنین امروز نسبت به دیگر جمعیتهای خرس قهوهای تفاوتهای فنوتیپی آشکاری نشان میدهند.
آنها بدنهای کوچکتر، ویژگیهای منحصربهفرد در سر و چهره و رفتاری کمتهاجمیتر نسبت به جمعیتهای خرس قهوهای در اروپا، آمریکای شمالی و آسیا دارند.
تغییرات رفتاری خرسهای قهوهای ایتالیا بر اثر تعامل با انسان شکل گرفته است.
این پژوهش جدید بر این متمرکز بود که چگونه تماس نزدیک با انسان محرک این تغییرات فرگشتی شدهاست.
دانشمندان ژنوم مرجع در سطح کروموزوم با کیفیت بالا تولید کردند و ژنوم کامل نمونهای از افراد را دوباره توالییابی کردند.
دانشمندان ژنوم خرس قهوهای آپنین را با ژنومهای یک جمعیت بزرگتر اروپایی در اسلواکی، و همچنین با ژنومهای قهوهایخرسها آمریکایی که پیشتر منتشر شدهاند مقایسه کردند.
پژوهشگران سپس تنوع ژنومی را توصیف کردند و سیگنالهای سازگاری ویژه این جمعیت را شناسایی کردند. خرسهای قهوهای آپنین در مقایسه با دیگر خرسهای قهوهای، تنوع ژنومی کمتر و همخونی بیشتری نشان دادند.
جولیا فابری، یکی دیگر از نویسندگان این مطالعه، افزود: «جالبتر اینکه نشان دادیم خرسهای قهوهای آپنین در ژنهای مرتبط با کاهش پرخاشگری، نشانههای انتخابی نیز دارند.»
پژوهشگران میگویند نتایج آنها از این فرضیه پشتیبانی میکند که گزینش انسانی تغییرات رفتاری را حتی در جمعیتهای کوچک و مدتها منزوی تقویت کرده است.
این امر از تنشها کاسته و به پایداری بلندمدت یک گونه پستاندار بزرگ و همزیستی آن با انسانها کمک کرده است.
جوامع با افزایش دوباره جمعیت خرسها دستبهگریباناند
هرچند تعامل با انسانها در خرسهای قهوهای آپنین به فرسایش ژنومی انجامیده و خطر انقراض آنها را افزایش داده است، اما به تغییرات رفتاریای نیز منجر شده که همزیستی را آسانتر کرده است.
جورجو برتورله، یکی دیگر از پژوهشگران مشارکتکننده در این مطالعه، گفت: «پیامدهای کلی یافتههای ما روشن است. تعاملات انسان و حیاتوحش اغلب برای بقای یک گونه خطرناک است، اما ممکن است فرگشت صفاتی را که تنش را کاهش میدهند نیز تقویت کند.»
او افزود: «این یعنی حتی جمعیتهایی که بهشدت و بهطور منفی از فعالیتهای انسانی متاثر شدهاند ممکن است حامل واریانتهای ژنتیکیای باشند که نباید رقیق شوند؛ برای مثال با رهاسازی مجدد.»
در شمال ایتالیا، مقامها بر سر اینکه با رشد جمعیت خرس قهوهای آلپ چه کنند با کنشگران حقوق حیوانات درگیر بودهاند. این گونه روزگاری تقریباً منقرض شده بود اما به لطف یک پروژه با حمایت مالی اتحادیه اروپا دوباره احیا شده است.
هرچند این خبر مثبتی برای تلاشهای حفاظتی است، اما به معنای تماس بیشتر خرسها با انسانها نیز بوده که گاه با نتایج تراژیک همراه شده است.
در سال ۲۰۲۳، یک مادهخرس ۱۷ ساله با شناسه JJ4 یک دونده را کشت. او پیشتر در سال ۲۰۲۰ یک پدر و پسر را که در منطقه قدم میزدند زخمی کرده بود.
در بخشهایی از شمالغربی یونان نیز داستان مشابهی در جریان است؛ جایی که پس از ممنوعیت شکار، خرسها دوباره احیا شدهاند.
کشاورزان و ساکنان مناطق روستایی میگویند اکنون نگران معیشت و در برخی موارد امنیت خود هستند.
یورو نیوز
